ในสมัยต้นรัตนโกสินทร์ เมืองหลวงพยายามควบคุมหัวเมืองด้วยวิธีใด

ในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นตั้งแต่สมัย ร. 1 เป็นต้นไปได้มีการวางมาตรการที่จะให้เมืองหลวงควบคุมหัวเมืองได้มั่นคงขึ้นด้วย การยกเลิกการที่ให้เจ้าเมืองได้เป็นผู้แต่งตั้งกรมการเมือง แล้วให้เสนาบดีหรือเจ้ากรมอื่นในเมืองหลวงเป็นผู้แต่งตั้งเอง การกระทำเช่นนี้มีผลลิดรอนอำนาจของเจ้าเมืองลง โดยวิธีการแบ่งแยกความจงรักภักดีไปให้แก่นาย 2 คน ในเวลาเดียวกัน