คำราชาศํพท์
คำราชาศัพท์
คำราชาศัพท์ คือ คำที่ใช้สำหรับที่มีลำดับฐานะแตกต่างกัน เช่น พระมหากษัตริย์ พระบรมวงศานุวงค์ พระภิกษุสงค์ ขุนนางข้าราชการ สุภาพชน คนทั่วไป คำราศัพท์เป็นคำทางการและเป็นคำสุภาพ ไพเราะ และเป็นวัฒนธรรมทางภาษา
ที่มาของคำราชาศัพท์ มีอยู่ 2 ทางคือ
1. รับมาจากภาษาอื่น
- ภาษาเขมร เช่น เสวย โปรด เสด็จ เป็นต้น
- ภาษาบาลี-สันสกฤต เช่น อาพาธ เนตร หัตถ์ โอรส เป็นต้น
2. การสร้างคำขึ้นใหม่ โดยการประสมคำ เช่น ลูกหลวงขับพระพักตร์ ตั้งเครื่อง เป็นต้น
คำราชาศัพท์มีหลายหมวดหมู่ อย่างเช่น
คำราชาศัพท์หมวดร่างกาย
ยกตัวอย่าง พระเกศา หมายถึง ผม
พระอุทร หมายถึง ท้อง
พระองคุลี หมายถึง นิ้วมือ
พระกรรณ หมายถึง หู
พระชิวหา หมายถึง ลิ้น
คำราชาศัพท์หมวดเครือญาติ ราชตระกูล
พระชนก พระบิดา หมายถึง พ่อ
พระชนนี พระมารดา หมายถึง แม่
พระอัยกา ,พระอัยกี หมายถึง ปู่ ตา
พระอัยยิกา หมายถึง ย่า ยาย
พระปิตุลา หมายถึง ลุง
พระปิตุจฉา หมายถึง ป้า
พระเชษฐา หมายถึง พี่ชาย
พระเชษฐภคินี หมายถึง พี่สาว
คำนามราชาศํพท์
ยกตัวอย่างเช่น พระบรมมหาราชวัง หมายถึง ที่อยู่ของพระมหากษัตริย์
พระราชโอรส หมายถึง ลูกชาย
พระราชธิดา หมายถึง ลูกสาว
พระชนมายุ หมายถึง อายุ
คำกริยาราชาศัพท์
คำกริยาที่ใช้กับคนทั่วไป เช่น เห็น ดำริ ฟัง ตรัส สามารถนำมาทำเป็นกริยาราชาศัพท์ได้ โดยเติมคำว่า ทรง ลงไปข้างหน้า เช่น ทรงเห็น ทรงดำริ ทรงฟัง ทรงตรัส
แต่ถ้าเป็นกิริยาราชาศัพท์แล้ว จะเติม ทรง อีกไม่ได้ เช่น
ประสูติ หมายถึง เกิด ตรัส หมายถึง พูด
เสวย หมายถึง กิน สนพระทัย หมายถึง สนใจ