ประวัติท้าวข่อหล่อ
องค์ตื้อ อำเภอท่าบ่อ นี่คือพระพุทธรูปหนึ่งในสามองค์ใหญ่ ที่พระเจ้าไชยเชษฐาธิราชแห่งลาวสร้างไว้ เป็นหลักฐานเชื่อมโยง ลาวไทย...เดิมทีไม่ใช่อื่นไกล
เราเป็นบ้านพี่เมืองน้องกันจริงๆ
วันต่อมา อภินันท์ บัวหภักดี พาลัดเลาะเลียบฝั่งโขง ไปอำเภอรัตนวาปี ดูเหมือนเขาจะตั้งใจให้เราเชื่อมโยง นครเปงจาน (ปัญจาละ) เมืองที่อยู่ฝั่งไทย นี่คือเมืองของ สินไซ วีรบุรุษในวรรณคดีระดับมหากาพย์
ที่ท้าวไกสอน พมวิหาน พร่ำบอกคนลาว ให้เอาเยี่ยงอย่าง
เรื่องท้าวสินไซ เป็นหนึ่งในวรรณคดีสามเรื่อง ที่ลาวยกย่อง
รองมา คือ พระเวสสันดร และเรื่องที่สาม คือท้าวฮุ่ง ท้าวเจือง
มหากาพย์ สินไซของลาวในฉบับไทย สมัย ร. 2 ทรงแบ่งออกเป็นสองเรื่อง สังข์ทองและสังข์ศิลป์ไชย เรื่องสังข์ทองแพร่หลายเราคงรู้เรื่องกันบ้าง ส่วนเรื่องสังข์ศิลป์ไชยเป็นอย่างไร ผมขอผลัดไว้เล่าวันหลัง
วันนี้ ผมเจอนิทานเรื่องท้าวหัวข่อหล่อของลาว อ่านแล้วชอบใจ ถ้าสังข์ทองเป็นนิทานหลวง เรื่องท้าวหัวข่อหล่อ (นิทานพื้นบ้าน ประชาคมอาเซียน โชติ ศรีสุวรรณ เขียน สำนักพิมพ์ สถาพรบุ๊คส์) ก็เป็นนิทานชาวบ้าน
นานมาแล้ว ในหมู่บ้านแห่งหนึ่ง มีสามีภรรยาคู่หนึ่งเป็นคนใจบุญ แต่ไม่มีบุตรธิดา จึงไปบูชาเทวดาขอบุตรสักคน คืนนั้นฝ่ายภรรยาก็ฝันว่ามีกบใหญ่กระโดดไปคาบพระจันทร์ แล้วตกลงมา
ตรงท้องของนาง
นางก็คว้าเอาไว้ได้ทั้งกบใหญ่ได้ทั้งพระจันทร์
ตั้งแต่นั้นมานางก็ตั้งท้อง ระหว่างอุ้มท้อง สามีก็ตาย เมื่อครบสิบเดือน คลอดลูกออกมา เป็นเด็กประหลาด ไม่มีลำตัว มีแต่หัวกับคอ แต่มีสติปัญญาเฉลียวฉลาด นางจึงตั้งชื่อว่า ท้าวหัวข่อหล่อ
เวลากลางวัน เมื่อแม่ออกไปเลี้ยงควาย ท้าวหัวข่อหล่อก็คืนสภาพ มีลำตัวแขนขาปกติ ทำงานบ้านทุกอย่าง
จนอายุได้ 7 ขวบ ท้าวหัวข่อหล่อรบเร้าแม่ให้ไปกู้เงินพ่อเฒ่าจ่า 5 ชั่งเป็นทุนค้าขาย แล้วก็ขอลงเรือสินค้าแล่นออกทะเลไปจนถึงเกาะแห่งหนึ่ง ก็ขอให้ส่งขึ้นเกาะ แล้วเริ่มปลูกแตงโมรสหวาน และพืชพันธุ์อื่นๆเต็มเกาะ
วันหนึ่งสองธิดาพญานาคก็มากินแตงโม ท้าวหัวข่อหล่อมาเห็นเข้าก็ต่อว่า สองธิดาพญานาคกลับไปขอทองคำแท่งมูลค่าแปดสิบล้านเอามาใช้หนี้ เมื่อเรือสินค้าผ่านมาขากลับก็แวะรับท้าวข่อหล่อก็ได้กลับบ้าน
อยู่อย่างเศรษฐีพักใหญ่ ก็คิดขอลูกสาวพระราชา ชื่อนางคันธมาลาเป็นเมีย
พระราชายื่นเงื่อนไข ให้สร้างสะพานเงิน สะพานทอง จากบ้านมาถึงวัง พระอินทร์ก็มาจัดให้ ได้พระนางคันธมาลา เป็นชายาพักใหญ่ ก็ถูกใส่ความเป็นกาลีบ้านกาลีเมือง พระราชาสั่งให้นำไปประหาร
พระอินทร์ก็ต้องลงมาพนันทายปัญหาเอาบ้านเมืองกับพระราชา ปัญหาข้อ 1 อะไรเอ่ย แก่ผมหงอก แล้วกลายเป็นเด็ก 2 อะไรคือสิ่งสำคัญของพระราชา 3 รสอะไรเอ่ย ล้ำกว่ารสทั้งปวง และ 4 โลกนี้ โลกหน้าเป็นอย่างไร
ท้าวหัวขอหล่อ ช่วยพ่อตาแก้ปัญหา 1. แก่ผมหงอก กลายเป็นเด็กคือ คนแก่ไร้ศีลธรรม 2.สิ่งสำคัญของพระราชา คือการรักษาเกียรติ 3.รสที่ล้ำเลิศ คือรสพระธรรม และ 4.การรู้แจ้งโลก คือการรักษาศีลทำบุญ
ทำใจให้ผ่องแผ้ว
ท้าวหัวข่อหล่อพ้นโทษประหาร ก็เปลี่ยนร่างเป็นหนุ่มรูปงาม ได้บ้านเมืองครอบครอง โดยไม่ต้องใช้สีเหลืองสีแดงเป็นตัวช่วย เพราะพลาดท่าเสียทีเมื่อไหร่ ก็ได้พระอินทร์เหาะลงมาช่วย
เรื่องบุญมี แล้วกรรมบัง ก็ดูจะมีกันทุกคน เพียงแต่ว่า จะตั้งใจสร้างบุญกันไว้มากแค่ไหน...
เลิกเอะอะโวยวายสักพัก...ไม่ต้องแสดงอาการอยากกลับบ้าน พระอินทร์ท่านก็คงช่วยสร้างสะพานเงินสะพานทองให้เดินกลับบ้านได้เอง.